Pierwszy opuścił Francję Cartier jeszcze w maju 1541 r. na czele 5 statków, wyekwipowanych w żywność na 3 lata. Pod jego rozkazami znajdowało się 300 ludzi, w tym również i przyszli koloniści. Zbadał dokładnie dolny bieg Rzeki Św. Wawrzyńca i przezimował w okolicach wspomnianej wsi indiańskiej Stadacony, czekając daremnie na naczelnego dowódcę wyprawy, Robervala, który zamiast udać się do Kanady zajął się korsarstwem u wybrzeży Francji. Następnie Cartier zbudował na nadbrzeżnej skale fort dla osadników, założył pierwsze gospodarstwa, które wraz z fortem otoczył palisadą. Wiosną 1542 r. w drodze powrotnej do Francji spotkał Cartier koło Nowej Fundlandii 3 okręty Robervala. Przywiezione przez Cartiera wieści o Kanadzie rozwiały nadzieje Francuzów na znalezienie tajemniczego i bogatego królestwa, zwłaszcza że sprowadzone z Kanady próbki skał i różne błyskotki okazały się bezwartościowe. Powstało nawet odtąd w języku francuskim powiedzenie: „fałszywy jak diamenty z Quebecu”. Pierwsze francuskie przedsięwzięcie kolonialne w Kanadzie zakończyło się fiaskiem i marzenia o Nowej Francji trzeba było na razie odłożyć. Nowa wojna Francji z cesarzem Karolem V również nie sprzyjała podejmowaniu następnych wypraw zamorskich. Na długie lata zamarła na dworze francuskim inicjatywa kolonialna, Francja wchodziła w trudny okres wojen religijnych i konfliktów wewnętrznych późnego okresu dynastii Walezjuszy.
